Nagroda w 2014 roku w kategorii zbiorowej
Chór „SKOWRONEK” z Gierałtowic
Chór „Skowronek” ma bardzo długą i bogatą historię. Choć formalnie powstał w czerwcu 1914 r. pod nazwą Towarzystwo Śpiewu „Skowronek”, to jego prekursorem było małe kółko śpiewacze, które polskimi pieśniami patriotycznymi uświetniało uroczystości organizowane przez Towarzystwo Filaretów w Gierałtowicach na początku XX w. Nie sposób wyliczyć wszystkich zasług i osiągnięć 100-letniego Jubilata.
Najważniejsze to:
1. Od początku istnienia chór był niezwykle zaangażowany w budzenie polskiego ducha narodowego i tworzenie śląskiego ruchu śpiewaczego. Już w maju 1919 r. zasłużył sobie na przyjęcie w poczet Śląskich Kół Śpiewaczych. Należał do Okręgu Przyszowickiego.
2. Po przyłączeniu część Górnego Śląskiego do Macierzy uczestniczył w licznych uroczystych Mszach świętych, akademiach, festynach i wieczornicach odbywających się w polskich miejscowościach, ze świadomością, że pieśnią i kulturą służą odrodzonej Polsce.
3. Pod koniec I – szej wojny światowej niezależnie od działalności śpiewaczej, Towarzystwo Śpiewu „Skowronek” rozwinęło działalność teatralną. W okresie międzywojennym wystawili w Gierałtowicach i w Domu Związkowym w Knurowie łącznie 25 sztuk teatralnych
i humoresek. Przy świętowaniu np. rocznic Powstań Śląskich i Plebiscytu na uroczystych akademiach, oprócz pieśni, recytowano również wiersze patriotyczne.
4. W okresie międzywojennym chór brał udział w dwunastu zjazdach Kół Śpiewaczych Okręgu Przyszowickiego i trzykrotnie w zjazdach wojewódzkich w Katowicach (1925, 1930 i 1938 r.).
5. Niezależnie od zjazdów okręgowych i wojewódzkich brał udział w licznych koncertach jubileuszowych innych chórów i organizacji np. straży pożarnej, towarzystwa gimnastycznego „Sokół”. Uświetniał swoimi występami święta kościelne i państwowe, był ośrodkiem życia kulturalnego.
6. W okresie międzywojennym zapoczątkowane zostały koncerty muzyki poważnej – prezentowano twórczość Fryderyka Chopina, Stanisława Moniuszki i Ignacego Paderewskiego.
7. Po zakończeniu II wojny światowej chór „Skowronek” wznowił swoją działalność uczestnicząc w licznych przeglądach, koncertach i festiwalach organizowanych przez Oddział Śląski, Okręg Rybnicki i Okręg Gliwicko – Zabrski. Był zawsze tam, gdzie piękna muzyka
i śpiew stanowiły oprawę ważnych wydarzeń
8. W 1991 r. uświetnił obchody 200-lecia Konstytucji 3 Maja i 70 rocznicy wybuchu III Powstania Śląskiego, występując obok chóru z Jabłonkowa na Zaolziu, „Schola Cantorum”
z Knurowa i wszystkich chórów Gminy Gierałtowice.
9. Trzykrotnie brał udział w Ogólnopolskich Zlotach Chórów i Orkiestr w Sanktuarium Matki Boskiej w Licheniu.
10. Oprócz koncertów w Polsce występował także za granicą. W 1998 r. koncertował w Wiedniu na Kahlenbergu podczas pielgrzymki do Ojca świętego Jana Pawła II.
11. Od 25 lat organizuje koncerty kolęd w gierałtowickim kościele. W tym roku gościem był chór z Bukowiny na Ukrainie.
12. Od 1992 r. jest gospodarzem i uczestnikiem koncertów pieśni sakralnej im. Ks. Grzegorza G. Gorczyckiego. O wysokiej randze koncertów świadczą ich szczególni wykonawcy. Oprócz chórów gminnych w 2007 r. wystąpił chór z Francji dając popis śpiewu w języku francuskim, łacińskim i polskim, a w roku 2004 wystąpił chór Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
13. Od 1993 r. co roku koncertuje w czasie „Śląskich Godów” Gminy Gierałtowice.
14. Począwszy od 2001 r. bierze udział w Powiatowych i Międzynarodowych Festiwalach Chórów w Toszku (łącznie 11 razy) organizowanych przez Starostwo Powiatu Gliwickiego.
15. W 2004 r. chórowi „Skowronek” został nadany status członka Konfraterni Najstarszych Chórów i Orkiestr Województwa Śląskiego.
16. Za upowszechnianie muzyki chóralnej otrzymał wiele nagród i odznaczeń. Najważniejsze to:
a) (1984 r.) Złota Odznaka z Wieńcem Laurowym Polskiego Związku Chórów i Orkiestr (najwyższe odznaczenie PZCHiO)
b) (1984 r.) Medal im. J. Fojcika przyznany przez Oddział Śląski Polskiego Związku Chórów i Orkiestr
c) (1989 r.) Złota Odznaka „Zasłużony w Rozwoju Województwa Katowickiego”
d) (2002 r.) tytuł „Zasłużony dla Gminy Gierałtowice”.
Założyciele Towarzystwa Śpiewu „Skowronek” 100 lat temu mieli na uwadze przede wszystkim budzenie ducha narodowego poprzez stosowanie polskiego słowa śpiewanego i mówionego jako oręża w walce o przetrwanie narodu polskiego. Ważną rzeczą było i jest rozwijanie poczucia i wspólnoty wokół takich wartości jak ojczyzna, honor i wiara. Pomagało to przetrwać ciężkie czasy pełne trosk
o własny byt. I choć dzisiaj cele działalności chóru nieco się zmieniły, to przecież i tak jego istotą jest podnoszenie poziomu życia mieszkańców, umożliwienie kontaktu z muzyka i śpiewem, kulturalne wypełnianie wolnego czasu i promowanie lokalnych talentów . Półtoragodzinne próby dwa razy
w tygodniu przez cały rok to wyraz wyjątkowego poświęcenia. Dodać należy, że wśród chórzystów są przypadki trzypokoleniowych śpiewających rodzin. Ciężka, systematyczna praca owocuje licznymi występami (w ostatnich latach ponad 30 w roku). „Skowronek” jest ozdobą każdych dożynek (nie tylko w gminie) Śląskich Godów, uroczystości państwowych, kościelnych a także prywatnych. Cieszy się ogromnym uznaniem mieszkańców. Optymizmem napawa fakt, że wśród chórzystów widać również młodych ludzi, a więc jest nadzieja, że ruch śpiewaczy nie zaginie. Repertuar chóru jest różnorodny, wykonywane są utwory kompozytorów polskich i zagranicznych, klasyczne
i rozrywkowe, ludowe i religijne – słowem każdy coś znajdzie dla swojego ucha.
„Skowronek” ma szczególne osiągnięcia w dziedzinie rozwoju ruchu śpiewaczego, w kultywowaniu tradycji wspólnego muzykowania i śpiewu. Poprzez długoletnią pracę dla pieśni uszlachetnia społeczeństwo i służy Polsce, upowszechnia dobre imię Gierałtowic, Powiatu Gliwickiego i Śląska.