EKO – Wiadomości Powiatu Gliwickiego

Co nowego w świecie OZE

W ostatnim czasie świat OZE doczekał się nowych zmian prawnych, które powinny zwiększyć rozwój nowych instalacji, a co za tym idzie ułatwić życie nie tylko firmom ale głównie mieszkańcom. Jedną z najistotniejszych zmian, który został zaakceptowany przez Radę Ministrów skupia się na tzw. prosumentach lokatorskich – mieszkańcach budynków wielorodzinnych. Zgodnie z projektem spółdzielnie mieszkaniowe oraz wspólnoty mieszkaniowe, których mikroinstalacje są przyłączone do części wspólnej budynków wielolokalowych, będą otrzymywały pełną kwotę wynagrodzenia za energię na wskazane konto. Kolejna istotna zmiana dotyczy nowego projektu nowelizacji Prawa Energetycznego, zakładający szereg modyfikacji w zakresie OZE – przede wszystkim  wprowadza możliwość budowy linii bezpośrednich oraz zawarcia umów z cenami dynamicznymi dla posiadaczy inteligentnych liczników. W praktyce zmiany zwiększą opłacalność fotowoltaiki, gdyż linia bezpośrednia pozwoli na podłączenia instalacji OZE do własnego gospodarstwa z pominięciem OSD. Projekt zawiera również propozycje wprowadzenia ram prawnych:

1. obywatelskich społeczności energetycznych, klastrów energii, jak i stworzenia lokalnych ugrupowań, które pozwolą na wspólną produkcję i handel energią.
2. mechanizmów nierynkowego ograniczania wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych, niwelujące przeciążenia sieci
3. przepisy dotyczące agregatora P2P (peer-to-peer) na rynku energii elektrycznej, czyli pośrednika między prosumentami a siecią dla osiągnięcia lepszej ceny
4. zgoda na budowę hybrydowych źródeł OZE z magazynami energii
5.  zwolnienie z obowiązku uzyskania pozwolenia na instalację fotowoltaiczną do 150 kW

W dzisiejszych czasach cały świat solidarnie pracuje nad wprowadzaniem zrównoważonych rozwiązań energetycznych. Wszyscy budujemy instalacje fotowoltaiczne jako firmy, rolnicy i osoby prywatne, aby próbować zatrzymać zmiany klimatyczne - lecz to nie wystarczy.  Jedną z najważniejszych kroków w dążeniu do bardziej ekologicznej przyszłości to wprowadzenie różnych zielonych rozwiązań w przestrzeni również publicznej. Powinno się łączyć elementy instalacji OZE z infrastrukturą miejską tzn. wykorzystując słońce, wiatr, wodę dla zmniejszenia śladu węglowego, a docelowo zwiększenia efektywności energetycznej. Na miejskich drogach mamy mnóstwo sprzętów, które zużywają znaczną ilość energii: lampy, sygnalizacje świetlne, parkometry, fotoradary, rogatki, które ciągle są podłączone do sieci energetycznych uzależniając nas od paliw kopalnych.  Instalując panele fotowoltaiczne na samych sprzętach lub pobliskich dachach, miasta mogą generować czystą energię, zmniejszając tym samym zależność infrastruktury drogowej od sieci energetycznej.  Budynki  użyteczności publicznej: szkoły, biblioteki i urzędy, często posiadają duże dachy idealnie nadające się do zbierania energii słonecznej. A może budowa ekranów akustycznych, gdzie może służyć nie tylko wygłuszaniu hałasu lecz również produkcji potencjału energetycznego na potrzeby infrastruktury drogowej. Instalacja paneli fotowoltaicznych nie tylko zmniejsza rachunki za energię elektryczną, lecz także wysyła mieszkańcom jasny sygnał, że lokalny samorząd dba o zrównoważony rozwój w tym kierunku. Wszystkie miasta powinny dawać taki przykład, pokazując potencjał energii słonecznej i inspirując do stosowania praktyk związanych z energią odnawialną. A co w transporcie? Wzrost popularności pojazdów elektrycznych, gdzie miasta mają okazję na wprowadzenie innowacyjnych sposobów wspierania zrównoważonego transportu. Stacje ładowania pojazdów elektrycznych zasilane energią słoneczną zapewniają potrójną korzyść: zachęcają mieszkańców do zakupu samochodu EV, zmniejszając tym samym obciążenie sieci elektrycznej oraz ograniczenie zanieczyszczenia miejskiego powietrza. A jak wykorzystać rozległe obszary parkingów? Kierowcy wolą bardziej parkować samochody w zacienionych miejscach niż na otwartej przestrzeni, a to powinno się wiązać z budową zadaszeń wyposażonych w panele fotowoltaiczne. Dachy fotowoltaiczne zapewniają cień pojazdom, jednocześnie generując energię odnawialną dla budynków, którym służy parking. Nadmiar wytworzonej energii może być ponownie wprowadzony do sieci, co dodatkowo zwiększa zrównoważony rozwój miasta. Zwróćmy uwagę na transport publiczny, który również może odgrywać istotną rolę w ograniczeniu emisji dwutlenku węgla. Sposobem, aby go ulepszyć jest integracja paneli fotowoltaicznych z konstrukcją autobusów, tramwajów, pociągów lub przystanków, co pozwala na wytwarzanie energii elektrycznej w trasie. Panele słoneczne na dachu lub na bokach pojazdów mogą zasilać systemy pomocnicze, takie jak oświetlenie, klimatyzacja i porty ładowania, zmniejszając zależność od tradycyjnych źródeł energii i czyniąc transport publiczny bardziej energooszczędnym.

Warto zwrócić również uwagę na transport morski. Gigantyczne statki, które przewożą dziesiątki tysięcy kontenerów po morzach i oceanach stanowią prawdziwe wyzwanie dla zielonego ruchu elektryfikacji i eliminacji emisji CO2. Wielkie statki konsumują ogromne ilości paliwa – około 24 tony paliwa ciężkiego na 100 km. To paliwo jest jeszcze bardziej szkodliwe dla środowiska niż to, którym tankujemy samochody spalinowe na zwykłych stacjach benzynowych. Otóż statki na otwartym morzu nie mają możliwości zatrzymania się lub luksusu zjechania na stację ładującą – muszą cały czas płynąć, inaczej prądy morskie mogą znieść je poza kurs. W przypadku, gdy samochód elektryczny się rozładuje, to po prostu się zatrzyma – statek będzie płynął dalej, tworząc niebezpieczne sytuacje dla załogi i innych jednostek pływających. Dlatego tutaj jest ogromne pole dla rozwiązań na płaszczyźnie wytwarzania zielonej energii.

A co w transporcie kolejowym? Szwajcarska firma opracowywuje system instalacji zabudowy paneli fotowoltaicznych posadowionych pomiędzy szynami. Zagospodarowanie milionów metrów kwadratowych dostępnej powierzchni stwarza wyjątkową możliwość przyspieszenia transformacji energetycznej. Potraktować można to jako rozległe farmy fotowoltaiczne liczone w TWh energii słonecznej gdzie energia wytwarzana może być kierowana bezpośrednio do sieci trakcyjnej wykorzystywanej na kolei lub do zasilenia publicznej sieci elektroenergetycznej.

 No i jeszcze transport lotniczy. Z punktu widzenia emisji CO2 lotnictwo jest jednym z najczystszych środków transportu. Do kosztów społecznych branży lotniczej należą zanieczyszczenia powietrza w postaci pary wodnej, tworzącej smugi kondensacyjne oraz tlenki azotu.

A co z magazynami energii?

I elektrownie wiatrowe, i ogniwa fotowoltaiczne mają zalety i wady. W dobrych warunkach produkują niezwykle tanio ogromne ilości energii. Ale kiedy słońce zachodzi, a wiatr nie wieje, nie produkują niemal niczego. Najprościej byłoby magazynować produkowaną przez nie energię, kiedy jest jej nadmiar. Dlaczego to taki problem? I jak przechować energię, gdy baterie zawodzą? A może wodór? A może sprężone powietrze?

Zastosowanie wodoru do magazynowania i buforowania energii ze źródeł odnawialnych o cyklicznie i losowo zmiennym natężeniu, pozwoli korzystać z niej w zaplanowany i przewidywalny sposób. Wymagać to będzie takiego opracowania systemu energetycznego kraju, aby po jego zbilansowaniu nadwyżka energii zmagazynowanej w wodorze wystarczył do wyrównania jej wahań: dobowych(energia słoneczna), atmosferycznych(wiatrowa), sezonowych(biomasa, biogaz, odpady) i innych z pozostałych odnawialnych źródeł. Przewymiarowana w stosunku do potrzeb chwilowych, moc pozyskiwana tych urządzeń powinna zapewnić niezbędną ilość energii zarówno na potrzeby bieżące, jak i do zapewnienia odpowiedniej ilości wodoru niwelującego wahania w mocy sieci. Energia chemiczna zmagazynowana w wodorze, przechowywanym w specjalnie zaprojektowanych zbiornikach, może zostać przetworzona w zależności od potrzeb w szczytowych kotłach parowych, turbinach gazowych, ogniwach paliwowych a w zależności od potrzeb w energię elektryczną i cieplną oraz na bieżąco w energię mechaniczną w środkach transportu drogowego, kolejowego, lotniczego jak i morskiego.

W technologii magazynów energii sprężonego powietrza są testowane konwencjonalne magazyny CAES. Wytworzenie 1m³ powietrza, przy ciśnieniu 8 bar to konieczność dostarczenia ok. 0,1 kWh energii elektrycznej i to już daje przy pracy ciągłej 876kWh w roku, a przecież nie o wydajności 1m³ w ciągu godziny mówimy.

Józef Kruczek

Członek Zarządu Powiatu Gliwickiego